Sevgili Gürsel,
Jandarma Dergisi için hazırlamış olduğumuz yazı tekrar 2/2 Tebliğ içeriği gereği güncellendi ve hazır kardeş.
Jan. Ast. Kd. Bçvş. Mehmet LOFÇA beyden bir randevu alırsan Jandarma Dergisi Yayın Kurulunun istediği şekilde yazılı ve CD ortamında olmak üzere teslim edebiliriz.
--------------------------------000---------------------------------
Amatör Balık Avcısının Dostu Jandarma
RASTGELE-DER (Rastgelebalıkçı Amatör Olta Balıkçıları Derneği) 2002 yılında Ankara da kurulmuş ve tüzüğünde amaç olarak; Türk amatör balık avcılığını desteklemek, sportif balık avcılığını özendirmek, planlı ve kontrollü avcılığı yaygınlaştırmak ve bu amaçla amatör balık avcılığını düzenleyen kanun ve yönetmelikler çıkarılmasında ilgili bakanlıklar ve kamu kuruluşları nezdinde girişimlerde bulunmak, istenildiğinde bu kuruluşlara yardımcı olmak, su ürünleri, bunların yaşam alanları ve doğanın korunmasında gereken özenin gösterilmesi için çaba harcamak, bu konuda gerekli eğitim çalışmaları yapmak, balık avcığının belli etik kurallar içinde yapılmasını sağlamak amacıyla amatör balık avcılığı eğitimi vermek ve bunların yaygınlaştırılması için ilgili kurumlarla işbirliği yapmayı benimsemiştir.
Balık avcılığının hangi yasal çerçevede yapıldığını ve buna uyulmazsa ne gibi zararlı sonuçlarının ortaya çıkabileceğini, sürdürülebilir balık avcılığı adına Jandarma Teşkilatının Amatör Balık avcısına katkısının ne kadar büyük olacağını, doğada edindiğimiz tecrübeler ışığında özet olarak anlatmaya çalışacağız.
Ülkemizde amatör balık avcılığı belirlenen sezonlar bazında Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğünün belirlediği esaslarla Resmi Gazetede yayınlanan sirküler hükümlerine göre düzenlenmektedir. Amatör Balık Avcılığı kuralları ilk yayınlandığı 1985 yılından beri her sene düzenli olarak Resmi Gazetede yayınlanmasına devam edilmiş, 1996 senesinden sonra ../1 ve ../2 şeklinde iki kısma ayrılarak, ticari ve amatör sirküler ve daha sonra tebliğ olarak iki kısımda avlanma kurallarını düzenlenmiştir. En son tebliğ 21 Ağustos 2008 tarihinde yayınlanarak 2/2 Numaralı Amatör (Sportif) Amaçlı Su Ürünleri Avcılığını Düzenleyen Tebliğ adıyla yürürlüğe girmiştir.
Amatör balık avcılığı için uygulanması gereken kuralları bir arada veren bu tebliğ, denizlerde ve iç sularda balık avcılığının nasıl, ne zaman ve hangi kuralar çerçevesinde yapılacağını çok açık ve net bir şekilde ortaya koymaktadır. Tebliğde Amatör balıkçılık:
“Sadece rekreasyon, yani spor veya dinlence amacıyla yapılan, maddi ve ticari kazanç gayesi gütmeyen, avlanılan ürünün satılmadığı balıkçılık etkinliğinin gerçekleştirilmesi” olarak tarif edilmiştir.
Çoğu gelişmiş ülkede Amatör Balık avcılığı artık oturmuş, yazılı ve etik kurallar çerçevesinde yapılmakta olup, bu kuralların çiğnenmesi balık avcılarının aklına dahi gelmemekte, amatör balık avcılarının kurallara uyumu ve yetkili birimlerce yapılan sıkı denetimlerle doğal kaynaklar ve içerdiği doğal değerler titizlikle korunmaktadır. Ancak bizim ülkemiz insanlarımız henüz sudaki canlıların da tükenebileceği gerçeğine uyum sağlayamadığı için, yazılı ve uyulması şart olan, yasayla korunan kurallara uyulup uyulmadığının yetkili organlar tarafından denetlenmesi, uygunsuz davranışların engellenmesi ve gerektiğinde cezai işlem yapılması gerekmektedir.
Tebliğde denetlemekle yükümlü organlar şu şekilde tanımlanmıştır;
Koruma ve kontrolle görevli olanlar
Madde 18- (1) Tarım ve Köyişleri Bakanlığı teşkilatında ve Bakanlığa bağlı su ürünleri ile ilgili teşekküllerde su ürünlerinin, deniz ve iç suların koruma ve kontrolü ile görevlendirilen personel ile emniyet, jandarma, sahil güvenlik, gümrük ve orman muhafaza teşkilatları mensupları, belediye zabıtası amir ve mensupları, kamu tüzel kişilerine bağlı muhafız, bekçi ve korucular ile emniyet ve jandarma teşkilatının bulunmadığı yerlerde köy muhtar ve ihtiyar heyeti üyeleri koruma ve kontrolle görevlidir.
(2)Koruma ve kontrolle görevli olanlar, Su Ürünleri Kanunu kapsamına giren kabahatler hakkında tutanak tutmak, kabahatte kullanılan istihsal vasıtalarına ve elde edilen su ürünlerine el koymak, Su Ürünleri Kanununun Ek 3 üncü maddesinde yer alan hükümler çerçevesinde idari para cezalarını kesmekle vazifeli ve yetkilidirler.
Ayrıca denetlemekle görevli birimlere tebliğ hükümlerine aykırı avlananlara ne tür cezaların verileceği tebliğin 19. maddesinde belirtilmiştir;
Cezalar
MADDE 19- (1) Koruma ve kontrolle görevli olanlar tarafından aykırılığın niteliğinin ticari veya amatör olup olmadığı; öncelikle avlanılan su ürünleri miktarı, kullanılan avlanma aracı ve karar vermeye etkili diğer hususlar göz önüne alınarak tespit edilir.
(2)Aykırılığın amatör avcılık kapsamında olduğu tespit edilirse, Su Ürünleri Kanunun 36 ncı maddesinin (a) bendinin 5 inci alt bendindeki idari para cezası verilir.
(3) Aykırılığın ticari avcılık kapsamında olduğu tespit edilirse, Su Ürünleri Kanunun 36 ncı maddesinin (h) bendi veya ilgilendirmesi halinde diğer bentlerindeki idari yaptırım kararları verilir.Ülkemizdeki balık avlanabilir nitelikte olan iç sular genellikle yerleşim yerleri dışında olduğundan, denetlemekle ilgili en önemli görev bilindiği gibi Jandarma teşkilatı birimlerine düşmektedir.
Son olarak yayınlanan tebliğde yasaklanmış olduğu halde kullanılan ve atıldığı yerde ilişkenlere (su içi veya dışarısında kalan, ağaç, dal parçası, kaya v.b) takılıp kalarak kontrolsüz araçlar haline gelen araçlarla yapılan kontrolsüz avcılık, yani hayalet avcılıkla alakalı çok önemli bir düzenleme getirilmiştir.
Devrim niteliğindeki bu gelişme ise tebliğin
Genel hususlar MADDE 14 de; “(7) Tırıvırı-paraşüt olarak adlandırılan av aracının üretimi, satışı, istihsal yerleri civarında bulundurulması ve su ürünleri avcılığında kullanılması yasaktır” şeklinde kurala bağlanmasıdır.
Ayrıca aynı tebliğde bulunan İçsularda amatör avcılık
MADDE 15- de “(2) Küspeli olta, parakete, sualtı tüfeği, zıpkın, yemlik uzatma ağı dışında her türlü ağ (germe, uzatma, sürütme, çevirme, serpme,) ile pinter, sepet gibi tuzakların kullanılması yasaktır.
(3) Bayıltıcı, uyuşturucu, öldürücü kimyasal maddeler, her türlü patlayıcı madde, karpit, sönmemiş kireç, balık otu vs.’nin amatör avcılıkta kullanımı ve bu malzemelerin av mahallinde bulundurulması yasaktır.” denilerek içsularımızda, Denizlerde amatör avcılık MADDE 17- de ise “(1) Denizlerde amatör avcılık, zaman yasağına tabi değildir. Denizlerde özel avlanma izni gerekmeyen yerler haricinde gün içinde av saati sınırlaması yoktur.
(2) a) Denizlerde amatör avcılık pareketa, pinter ve sepet gibi tuzaklar hariç olmak üzere; her türlü olta takımı, serpme, yemlik uzatma ağı ve sualtı tüfeği ile yapılabilir.
b) Bu tebliğde özellikleri belirtilerek izin verilenler dışındaki her türlü ağ, tuzak ve patlayıcı, öldürücü, bayıltıcı, uyuşturucu, uyutucu, uyarıcı maddeler, karpit, sönmemiş kireç, balık otu v.b ile su ürünleri avcılığı yapılması, bu maddelerin gemilerde ve av mahallerinde bulundurulması yasaktır.
c) Kullanılacak serpme ağının, kapalı iken yerden yüksekliği 3 metreyi geçemez, göz açıklığı 28 mm.’den küçük olamaz.” denilerek denizlerimizde gerçekleştirilen Amatör balık avcılığı faaliyetlerinde kullanılmaması gereken, yok edici avlanma yöntem ve araçları açıklanarak, kullanımı yasaklanmıştır.
İç sularda her türlü ağla avlanmanın yasak olduğu özellikle belirtilmektedir ki; Amatör balık avcılığı ile ağ kavramının etik olarak birleşmesi zaten mümkün değildir. Burada geçen tırıvırı adı verilen av aracı üzerinde de hassasiyetle durmak gerekmektedir.
Tırıvırı (Paraşüt – Katil Tor): Ucunda bir kurşun parçası olan ve genellikle misinadan yapılan, elle ya da olta kamışının ucuna takılarak atılan, atıldığında paraşüt şeklinde açılan bir ağ parçası şeklinde tanımlanabilir. Üretimi çok basit olduğundan, çok ucuza satılmaktadır. Ancak atıldığında sudaki ilişkenlere (dal parçası, kaya, taş v.b) takılarak kolayca kopabilmekte ve orada kalmaktadır. Ucuz olduğundan da kaldığı yerden kurtarılıp alınmayarak, yenisi atılmaktadır. İşte en zararlı etkisi de bu noktada başlamaktadır. Naylon malzemeden yapıldığı için koptuğu yerde senelerce (bazı araştırmalara göre 100 yıla varan bir süre) kalarak sadece balık değil, pek çok su kuşu ve kara hayvanını yakalayarak veya ölümüne neden olarak, hiçbir amaca hizmet etmeksizin yok etmeye veya sakat bırakmaya devam etmektedir. Ne yazık ki gittiğimiz pek çok avlakta bu nedenlerle imalinden, satışına, bulundurmaktan kullanımına kadar yasaklanmış olan zararlı aracın pervasızca kullanıldığına ve içler acısı etkilerine şahit olmaktayız. Ucuz bir malzeme olan tırıvırının son 6-7 senedir ülkemizde bilinçsiz bir şekilde, çok yoğun olarak kullanılmaya başlanması ile birlikte özellikle su içi ve kenarında yaşayan canlılar için çok tehlikeli olmaya başlamıştır. Hatta tehlikenin boyutları o kadar büyümüştür ki, birçok su kaynağımızda suya bağımlı canlıların nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya kalmıştır.
TIRIVIRI, PARAŞÜT veya KATİL TOR adı verilen araca ilişkin üretiminden satışına, bulundurulmasından kullanımına kadar konulan yasaklamaya uyulmaması durumunda gerçekleştirilecek yaptırımlar aşağıdadır.
Su Ürünleri Kanunu’nun Genel Yasaklar, Tahdit ve Mükellefiyetler başlıklı 23. maddesinin (a) bendinde” Su ürünleri istihsalinde kullanılan istihsal vasıtalarının haiz olmaları gereken asgari vasıf ve şartlar ile bunların kullanma usul ve esaslarının yönetmelik ile belirleneceği hükmü yer almaktadır. Su Ürünleri Yönetmeliğinin Genel Yasak, Sınırlama ve Yükümlülükler başlıklı 16. maddesinin son fıkrasında ise; Su ürünleri avcılığını düzenlemek üzere, sağlık, memleket ekonomisi, seyrüsefer, su kirliliği, istihsal yerler, mevsimler, zamanlar, istihsal vasıtaları, avlanma yöntemleri, su ürünlerinin cinsleri, ağırlıkları ve büyüklükleri yönünden yasak, sınırlama ve yükümlülükler Bakanlıkça belirlenerek tebliğ şeklinde Resmi Gazetede ilan edileceği yer almaktadır.
Yönetmelikteki bu düzenlemeye uygun olarak 05.11.2008 tarih ve 27045 Sayılı Resmi Gazete’de ilan edilen 2/1 Numaralı Ticari Amaçlı Su Ürünleri Avcılığını Düzenleyen Tebliğ Diğer Genel Hükümler başlıklı 42. maddesinin 7. fıkrası ve 2/2 Numaralı Amatör (Sportif) Amaçlı Su Ürünleri Avcılığını Düzenleyen Tebliğin Genel Hususlar başlıklı 14. maddesinin 7. fıkrası gereğince
“ Tırıvırı – paraşüt olarak adlandırılan av aracının üretimi, satışı, istihsal yerleri civarında bulundurulması ve su ürünleri avcılığında kullanılması yasaklanmıştır.”Bu düzenlemeye aykırı hareket edenler hakkında; Su Ürünleri Kanunun’nun Cezalar başlıklı 36. maddesinin (h) bendinin birinci fıkrasında
“ 23. maddenin (a) bendi ile (b) bendinin birinci fıkrasına göre çıkarılan yönetmelik hükümlerine aykırı hareket edenlere, beşyüz milyon lira (500 YTL) idari para cezası verileceği” hükmü bulunmaktadır.
Söz konusu idari para cezası, Maliye Bakanlığınca ilan edilen Yeniden Değerleme oranına göre 2009 yılı 708 YTL olarak uygulanacaktır.Ayrıca tırıvırının üretimi, satışı, istihsal yerleri civarında bulundurulmasının ve su ürünleri avcılığında kullanılmasının yasaklanmış olması, bu aracın mevsimler ve zamanlar bakımından tamamen yasaklandığı anlamına geldiğinden, aynı maddenin “Aykırılığın bu Kanun’a istinaden bölgeler, mevsimler ve zamanlar bakımından konulacak düzenlemelere uyulmayarak işlenmesi halinde, gemiler haricindeki istihsal vasıtaları da zarp ve mahkemece müsadere edileceği” ni düzenleyen 2. fıkrasındaki hükmün yerine getirilmesi gerekmektedir.
Amatör balık avcılığının temeli aynı zamanda sürdürülebilir avcılıktır. Yani amatör balık avcısı bu işi ticari maksatla yapmaz, zaten yasal olarak da yapamaz.
O zaman amaç; ne olursa, hangi zaman dilimi ve hangi yöntem ile olursa olsun, balık yakalamak değildir. Olmamalıdır da.
Amatör balık avcısı doğal hayata ve çevreye saygılıdır. Türlere göre balık avının yasak olmadığı (üreme dönemine denk gelmeyen zamanlarda) dönemlerde, tebliğ hükümlerinde izin verilen avlanma yöntemleriyle, izin verilen sayıda ve boyda balık avlar.
Sürdürebilir balık avcılığı adına amatör balık avcıları olarak avlaktaki en büyük dostumuz ve desteğimiz 156 ihbar hattı vasıtasıyla rahatlıkla ulaştığımız Jandarma birimleridir. Yukarıya aktardığımız konudaki hassasiyetiniz bizler ve en önemlisi ülkemiz doğal kaynaklarının geleceği için çok önemlidir. Jandarma Teşkilatının görev sorumluluğu altındaki sahalarda yer alan av bayilerinde ve avlaklarda yapacağınız denetimlerde bilinçli amatör balık avcıları olarak, her zaman sizlere yardımcı olmaya hazır olduğumuzu bildirir, önem arz eden diğer görevlerinizde başarılar dileriz.
RASTGELE-DER
Rastgelebalıkçı Amatör Olta Balıkçıları Derneği
Web :
www.rastgele.orgE-posta :
rastgeleder@rastgele.org--------------------------------000---------------------------------
