Sevgili arkadaşlar,
Yıllardır (en azından biz Amatör-Sportif Balıkçılar için) kapsamlı hiç bir değişiklik yapılmaksızın yürürlükte olan 1380 sayılı Su Ürünleri Kanununda değişiklik yapılması gündeme gelmiş durumda ve bir süre önce dolaylı yoldan haberim oldu.
Daha sonra da geçen hafta
http://www.tarim.gov.tr/Belgeler/Su_Urunleri_Kanunu_Tasarisi_Taslagi.pdf linki altında görüş ve önerilere açılan kanun taslağı bir çok yenilik ve ilginçliklerle dolu.
Ayrıca aldığımız bir başka duyumuma göre öncelikle 2012 den beri üzerinde çalışılan SU KANUNU nun çıkması beklenip, daha sonra SU ÜRÜNLERİ KANUNU güncellenecekmiş.
Yürürlükte olan Kanunda hiç biri yokken taslağın 22 ayrı yerinde AMATÖR kelimesi ve 4 ayrı yerinde ise EĞİTİM kelimesi geçmekte.
Bildik birileri her fırsatta kurcaladı ve 1380 in taslağına olsun AMATÖR adı, kimliği girdi. Hem de 22 kez.
Bu taslak kanunlaşmasa bile eminim kabul gören halinde illa ki artık AMATÖR ün bir yeri olacak. Müstahsil olmaktan kurtulacağız.
Vakit bulduğum bir ara 1380 Sayılı Su Ürünleri Kanunu ile hazırlanan son kanun taslağı arasındaki farkları değişiklikleri not aldım.
En başta belirteyim ki;
- ESKİ 1380 Kanunda tek yerde
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK kelimesi geçmezken, YENİ 1380 Taslakta 5 ayrı yerde bu kelime yer alıyor.
- ESKİ 1380 Kanunda tek yerde
AMATÖR kelimesi geçmezken, YENİ 1380 Taslakta 22 ayrı yerde bu kelime yer alıyor.
- ESKİ 1380 Kanunda tek yerde
EĞİTİM kelimesi 2 kez
“Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı, su ürünleri istihsali ile uğraşanların mesleki bilgi ve görgülerini artırmak maksadiyle, diğer bakanlıklar ile de işbirliği yaparak uzmanlar idaresinde ücretli veya ücretsiz kurslar ve meslek okulları AÇABİLİR, propaganda eğitim ve öğretim için lüzumlu tedbirleri alır.” şeklinde geçerken, YENİ 1380 Taslakta 4 ayrı yerde (2 si Ticariler için) bu kelime yer alıyor ve en önemlisi
“ m) 7 nci maddenin onuncu fıkrası (d) bendi gereği ((Bakanlık tarafından katılımı zorunlu görülen eğitim veya seminerlere katılmakla zorunludurlar)) Bakanlıkça katılımı istenen eğitim veya seminerlere katılmayanlar katılıma istinaden verilecek izinleri alamazlar.” denilerek EĞİTİM zorunluluk haline geliyor GİBİ.
Özellikle bu konuda Kanunun revizyonu sonrası çıkacak olan YÖNETMELİK/ler için çok iyi hazırlanmak lazım. Bence eğitim olmaksızın
ver parayı, al belgeyi denilmesi bunca yıldır yaptıklarımızı un ufak eder.
Taslakta yer alan CEZALAR konusu ise başlı başına bir karmaşa içinde olup, iyi incelenmeli.
Biz AMATÖR - SPORTİF Balıkçıları ilgilendirdiğini düşündüğüm bölümler için Yürürlükteki 1380 ile taslak 1380 arasında kendimce yaptığım kıyaslamalar aşağıdadır.
TANIMLAR:• ESKİ 1380 Kanun içinde geçen terimler çok kısıtlı olduğu için A’dan K’ya kadar tanımlar vardı ve Amatör Balıkçı, Amatör Su Ürünleri Avcılığı yoktu. Onu bırakalım bir yana, Su Ürünleri Kanununda Su Ürünlerinin tanımı bile yoktu.
• YENİ 1380 Taslağı içinde Su Ürünleri tanımlandığı gibi, bir çok yeni tanıma da yer verilmiş olup, tanımlar A’dan Y’ye kadar uzanıyor. Aslından farklı olarak ve bizi yakından ilgilendiren aşağıdaki tanımlar yapılmış durumda.
Alıcı ortam: Su ürünleri yaşam alanları ve bu alanlardaki suları,
Amatör balıkçı: Su ürünleri avcılığını ticari amaçlı olmayan dinlenme, spor, eğlence veya turizm amaçlı yapan kişiyi,
Av araç ve gereçleri: Su ürünlerinin avlanmasında ve toplanmasında kullanılan ağlar, oltalar, tuzaklar, zıpkın ve benzeri her türlü av malzemesini,
Avcılık: Su ürünlerinin avlanma amaçlı aranması, av araç ve gereçleri kullanılarak veya doğrudan toplanarak yakalanması, su bitkilerinin hasatı, gemiye alınması, işlem görmesi, muhafazası, başka gemiye veya kafese transferi ve karaya çıkarılması faaliyetlerini,
Avcılık izin belgesi: Ticari veya amatör su ürünleri avcılığı için bu Kanun kapsamında Bakanlıkça verilen belgeyi,
Avlanma miktarı: Belirli bir dönemde türe, yere, balıkçı gemisine göre Bakanlıkça belirlenen toplam veya bireysel avlanılabilecek su ürünleri miktarını,
Balıkçı: Bakanlıkça deniz ve iç sularda ticari amaçlı su ürünleri avı yapmak üzere izin verilen balıkçı gemisinin sahibi veya kiralayanı ile toplama yöntemiyle su ürünleri avcılığı yapan gerçek veya tüzel kişileri,
Balıkçı gemisi: Deniz ve iç sularda ticari amaçlı su ürünleri avı yapmak üzere Bakanlıkça izin verilen gemileri,
Balıkçılık kıyı yapıları: Kıyılarda, balıkçılara ve yetiştiricilere hizmet vermek üzere yapılan balıkçı limanı, barınağı, barınma yeri, çekek yerleri ile yükleme ve boşaltmanın yapıldığı iskele yerlerini,
Balıkçılık koruma alanları: Su ürünleri veya ekosistemin korunması veya iyileştirilmesi amacıyla avcılık faaliyetlerinin geçici veya sürekli olarak, kısmen veya tamamen yasaklandığı, coğrafik olarak sınırları belirlenen alanları,
Hedef dışı av: Tür, zaman, boy veya ağırlık ölçüleri bakımından yakalanmasına izin verilmeyen ancak av sırasında istenmeden yakalanan su ürünlerini,
İlk satış: Avcılık veya yetiştiricilik yoluyla elde edilen su ürünlerinin ticari olarak ilk el değişikliğini,
Karaya çıkış yeri: Avlanan su ürünlerinin karaya çıkarılacağı Bakanlıkça belirlenen yerleri,
(Bu tanımın başında da diğerlerinde olduğu gibi “Ticari amaçla ..” kelimeleri olmalı)
Resmî kontrol: Bu Kanun kapsamındaki faaliyetlerin bu Kanun hükümlerine uygunluğunun doğrulanması için, kontrol görevlilerinin verilen yetki çerçevesinde gerçekleştirdikleri izleme, gözetim, denetim, numune alma, analiz ve benzeri kontrolleri,
Su ürünleri: Yaşamının tamamını veya bir kısmını denizlerde ve iç sularda geçiren bitki, hayvan, tek hücreliler ve bunların üreme ürünlerini,
Ticari balıkçı: Ticari balıkçılık yapan gerçek veya tüzel kişileri,
Ticari balıkçılık: Su ürünleri avcılık faaliyetinin ticari amaçlı olarak yapılmasını,
Toplama yöntemi ile ticari su ürünleri avcılığı: El ile doğrudan veya kürek, tırmık, kepçe ve benzeri basit aletler kullanılarak kıyıdan veya dalarak yapılan su ürünleri avcılığını,
Üretici örgütü: 24/4/1969 tarihli ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu, 29/6/2004 tarihli ve 5200 sayılı Tarımsal Üretici Birlikleri Kanununa göre kurulan ve su ürünleri alanında faaliyet gösteren kooperatif veya birlikler ile bunların üst kuruluşlarını,
Yabancı tür: İnsan eliyle geliştirilenler dahil kendi doğal yaşam döngüsü içerisinde o su havzasında doğal olarak bulunmayan su ürünlerini,
Yardımcı gemi: Üzerinde av araç ve gereci bulunmayan avlanan veya yetiştirilen su ürünlerinin taşınmasında ve lojistik ihtiyaçların karşılanmasında kullanılmak üzere Bakanlıkça izin verilen gemiyi,
Yaşam alanı: Deniz ve içsularda su ürünlerinin yaşadığı, ürediği ve beslendiği su alanlarını,
YAŞAM ALANLARI:
• ESKİ 1380 kanun içinde Yaşam Alanı kelimesi bile yer almıyor.
• YENİ 1380 Taslağı içinde Yaşam Alanları başlıklı yeni bir bölüm var. Bu başlığın altında yazılanlar ile birçok düzenlemeye dayanak oluşturulmuş oluyor. Ayrıca incelenmeli.
İZİNLER:• ESKİ 1380 kanun içinde Ticari faaliyetlerle ilgili istihsal izinleri ve mükellefiyetler açıklanıp,
“Ticari amaç dışı veya spor maksadıyla yasak olmayan bölgelerde ufak vasıtalarla su ürünleri istihsal edecek Türkler ve yabancılar ruhsat tezkeresi almak zorunda değildir. Bunların avlanma usul ve esasları ile ilgili hususlar yönetmelikle düzenlenir.” denilerek Amatör ve Sportif istihsal kapsam dışı tutulmuştu.
• YENİ 1380 Taslağı içinde Su ürünleri avcılık izinleri MADDE 5 in altında aşağıdaki düzenlemeler yapılmış.
(3) On sekiz yaş altı ve altmış yaş üzerindeki kişiler ile denizlerde kıyıdan oltayla yapılan avcılık hariç amatör balıkçılık yapacaklar Bakanlıktan izin belgesi almak zorundadır. Bu iznin verilmesi için istenecek bilgi ve belgeler ile verilme şartları, şekli ve geçerlilik süresi Bakanlıkça belirlenir.
(4) Denizlerde kıyıdan oltayla yapılan veya yarışma amaçlı organizasyonlar hariç, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmayanların amatör balıkçılık yapabilmeleri için Bakanlıktan izin alınması zorunludur. Denilerek Amatör balıkçılık için de İzin Belgesi alımı zorunluluğu getiriliyor. Ancak Sportif Balıkçılık unutulmuş.
Daha sonra ayrı bir başlık açacağım Cezai hükümler MADDE 17- m bendinde; “
7 nci maddenin onuncu fıkrası (d) bendi gereği Bakanlıkça katılımı istenen eğitim veya seminerlere katılmayanlar katılıma istinaden verilecek izinleri alamazlar.” Denmiş olup, Su ürünleri avcılığı ve avcılık yapanların yükümlülükleri MADDE 7- d bendinde ise “
Bakanlık tarafından katılımı zorunlu görülen eğitim veya seminerlere katılmakla yükümlüdür” denmekte. Bu da izin belgesi alımı için EĞİTİM zorunluluğu konusunda bana bir ümit ışığı gibi görünmekte. Tabii ki her maddenin son bendinde yer alan
“Bu maddenin uygulanması ile ilgili usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.” kuralı gereği Kanunun revizyonu sonrası çıkması mecbur olan Yönetmelikte bu konuya yer verilirse.
Ayrıca ESKİ 1380 de Toplayıcılık kavramı yokken YENİ 1380 Taslakta aynı madde altında aşağıdaki düzenleme var.
(2) Toplama yöntemi ile ticari su ürünleri avcılığı yapacak balıkçılar Bakanlıktan izin belgesi almak zorundadır. Bu iznin verilmesi için istenecek bilgi ve belgeler ile verilme şartları, şekli ve geçerlilik süresi Bakanlıkça belirlenir.ARAÇ VE GEREÇLER: • ESKİ 1380 kanun içinde Ticari faaliyetlerle ilgili açıklama geniş kapsamlı değil.
• YENİ 1380 Taslağı içinde Balıkçı gemileri, av araç ve gereçleri MADDE 6 altında detaylı bir şekilde verilmiş olup, bu da yönetmelikle düzenlenecek. Ancak bu madde altında Amatör ve Sportif avcılık araç, gereçleri yer almamış. Sanırım o da Yönetmelikle hallolacaktır.
YÜKÜMLÜLÜKLER:• ESKİ 1380 kanun içinde Su ürünleri avcılığı ve avcılık yapanların yükümlülükleri net olarak bir başlık altında toplanmamış ve detaylı değil.
• YENİ 1380 Taslağı içinde “Su ürünleri avcılığı ve avcılık yapanların yükümlülükleri” adlı olabildiğince detaylı müstakil bir madde var.
Bu konudaki detayları da incelemek gerekir ve en çok takıldığım konu bazı can alıcı cümlelerin
“sınırlama getirebilir ya da düzenleme yapabilir” şeklinde bitmeleri, net ifade edilmemiş oluşu.
SU ÜRÜNLERİNİN KARAYA ÇIKARILMASI VE KAYIT:• ESKİ 1380 kanun içinde bu konuya hiç yer verilmemişti.
• YENİ 1380 Taslağı içinde “Avlanılan su ürünlerinin karaya çıkarılması, kayıt ve verilerin toplanması ” adlı olabildiğince detaylı müstakil bir madde var. Ancak içeriğinde Amatör ve Sportif Balıkçılık yok.
PAZARLAMA:• ESKİ 1380 kanun içinde su ürünlerinin pazarlama konusu dağınık ve kısıtlı bir şekilde yer alıyor.
• YENİ 1380 Taslağı içinde Su ürünleri pazarlama standartları MADDE 10 başlığı altında oldukça detaylı açıklanmış ve ESKİ 1380 Kanında yer almayan
“(4) Amatör balıkçıların avladıkları su ürünlerini satmaları ve amatör balıkçılıktan elde edilen su ürünlerinin ticarete konu edilmesi yasaktır.” Kuralına yer verilmiş.
KONTROLLER:ESKİ Kanunda yer alan kontrolle görevli ilgili ilgisiz, yeterli, yetersiz kurum ve kişiler aynen YENİ taslakta da mevcut. Detayına bakmadım.
CEZAİ HÜKÜMLER:• ESKİ 1380 kanun içinde yer alan cezai hükümler ve yaptırımları ile YENİ 1380 Taslak yanyana konup, tek tek kıyaslanmalı. Çünkü çok ayrıntı var ve yorum yapmak çok ince bir iş. Mesela yapay resif yapmak için izin alınmadan bu işin yapılması cezai hükme bağlanmış ve yaptırımı 10 bin TL olup, ayrıca izinsiz atılan yapay resif malzemeleri yapan tarafından çıkarılmak zorunda.
Benim gözüme çarpan ve bizi direk ilgilendiren iki konu var ki onlar;
-
“5 inci maddenin üçüncü fıkrası hükmü gereği Bakanlıktan izin almadan su ürünleri avcılığı yapan amatör balıkçılara yüz Türk Lirası idari para cezası verilir ve avlanan su ürünlerine el konularak mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilir.” Denmiş.
5 inci maddenin üçüncü fıkrası
“Denizlerde kıyıdan oltayla yapılan veya yarışma amaçlı organizasyonlar hariç, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmayanların amatör balıkçılık yapabilmeleri için Bakanlıktan izin alınması zorunludur.” Diyor.
Yani eğer kişi izin belgesi alması gereken durumda almamışsa ve yakalanırsa 100 TL ceza yetecek. Bunu göze alan her Amatör balıkçı istediği gibi talan yapar. Yeter ki yakalandığında denetleyen kişi bu eylemi Ticari Avcılık olarak değerlendirmesin.
Bence verilen belgenin değerli görülmesini sağlamak adına en azından “belli bir süre askıya alma” ya da daha üst sert bir tedbir olarak “belgenin süresiz iptali” kuralı da olmalı.
Diğeri ise;
- Yukarıdaki madde ile bağlantılı.
“Amatör balıkçı, amatör balıkçılıkta kullanılmasına izin verilen av araç gereci ve avlanma yöntemi dışında, ticari avcılıkta kullanımına izin verilen av araç gerecini veya avlanma yöntemini kullanması halinde, ticari balıkçılık yapmış olarak değerlendirilir ve ticari balıkçılar için uygulanan ilgili idari yaptırımlar uygulanır.” Denmekte ki, bu maddeye göre kural dışı alanlarda her ağ ile avlanana sorgusuz sualsiz 2015 tarifesinden 5000 TL para cezası kesilebilecek.
Balıkçı gemilerinin izlenmesi, Teknik sorumlu, gözlemci istihdamı, Balıkçılık Kıyı Yapıları, Hizmetlerin finansmanı, Komisyonlar, İşbirliği ve Yetki, Hizmetlerin finansmanı, harcamalar ve destekleme, Komisyonlar, ilgili kuruluşlarla işbirliği ve yetki konuları YENİ Taslakta ayrı ve detaylı olarak ele alınmış olup, bizimle öncelikle ilgili olmadığı için bir kıyas yapmadım.
ESKİ 1380 Kanunda bizler ve ticarilerin yaptığı faaliyetin adı
İSTİHSAL ve biz amatörler ve ticariler de
MÜSTAHSİL olarak adlandırılırken, YENİ 1380 Taslakta faaliyetin adı net olarak
AVCILIK, yapanlar da
AVCI olarak adlandırılmakta.
Yani bu taslak Kanunlaşırsa
MÜSTAHSİL = ÜRETİCİ = YETİŞTİRİCİ olmadığımız,
AVCI olduğumuz aynı 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanununda olduğu gibi tescillenecek.
